Beyincik dengesizlik, beyincik, küçük beyin veya tıp dilinde serebellum denilen beyincik, yaklaşık erik büyüklüğünde beyin sapı arkasına yer almaktadır. Boyut olarak beynin %10 civarında olmasına karşılık beyin nöronlarının yarısına yakınını içerdiği tahmin edilmektedir. Beyincik hücreleri yapısal olarak granül hücrelerden oluşması, beyinden farklı olarak beyinciğe özel görevler vermektedir.
Beyinciğin temel işlevi motor sinir hücreleri için geri bildirim de bulunması ve ince ayarlar sağlamasıdır, ayrıca vücudumuzda bulunan kasların yer ve konumunu belirten sezgisel haritanın, bilinç ve istem dışı hareket algısı (Propiosepsion) ile de ilgilidir. Karanlıkta yürümek içinde propiosepsion algısı olması gereklidir, bu duygu ve algı kontrolü olmadan karanlıkta dengede kalması mümkün olmazdı ve ayrıca bacaklarımızın nerede ve hangi konumda oldukları hakkında sezgisel bir hisse sahip olamazdık. Beyincik yapısal olarak bir işlev için ilişkilendirilirse de dikkat gerektiren veya duygusal işlevlerde de aktif yer aldığı keşfedilmiştir.
Beyinciği hasar görmüş insanlar yaşamlarını kısıtlı olarak sürdürebilir. Beyincik hasarlarının belirtileri, zayıf motor sinir kontrolü, yürüyüşte değişiklikler ve garip yürüyüş şekli, güç kayıpları ve artışları, çok hızlı ve ani yapılması gereken hareketlerde kısıtlama ve yetersizlikler başlıcalarıdır. Beyinciği hasta olan kişilerde görülen başlıca belirtiler, ayakta durmakta zorlanma, ayakta durmaya çalışırken iki tarafa sallanma, baş dönmesi, düşmemek için ayaklarını yanlara fazla açma ve ayakları yanlara açık yürüme olarak sayılabilir.
Böyle kişilerin gözlerini kapatması dengesizlik sorununu artırmaz, yapmak istediği hareketleri ise dengesiz ve istemsiz yapar ve birbiri ardına yapılması gereken hareketleri yapmakta yetersiz kalır, adale kas gerginliği azdır ve uzun bir süre aynı pozisyonda durabilir, hareket ederken veya dururken gözlerde ve vücutta titremeler oluşur. Beyincik hasarlarının sebepleri arasında beyin kanamaları, doğum anında atlatılan travmalar, beyin ve kafatası bölgesine alınan darbeler ve beyincikte oluşan tümörler ile oluşabilir. Bunlara ilaveten sıtma hastalığı, tifo, frengi, romatizmaya bağlı hastalıklar, tüberküloz, alkol, üre zehirlenmelerinde bu belirtiler görülebilir. Beyincik hastalıklarının tedavisi ise oluşum şekline ve sebeplerine göre yapılmaktadır.
